Bułgarska tradycja ЧЕСТИТА БАБА МАРТА!
Bułgarska tradycja ЧЕСТИТА БАБА МАРТА! (czyli „Cześć Babo Marto!„) wiąże się z obchodami 1 marca, czyli Dnia Babci Marty. Jest to święto o starożytnych korzeniach, wywodzące się z czasów przedchrześcijańskich.
Symbolem święta jest martenica – mały, ręcznie robiony talizman składający się z dwóch splecionych nici: białej i czerwonej. Biel symbolizuje czystość i śnieg, a czerwień – zdrowie i żywotność. Martenice wręcza się sobie nawzajem, przywiązuje się je do ubrań, drzew i zwierząt.
Istnieje wiele legend i opowieści związanych z Babą Martą. Według jednej z nich, Baba Marta to starsza pani o zmiennym humorze, która kontroluje pogodę. W marcu często zmienia zdanie, co powoduje wahania temperatury. Martenica ma na celu uspokoić Babę Martę i zapewnić jej przychylność.
Dzień Babci Marty to czas radości i nadziei na nadejście wiosny. Ludzie organizują festyny, śpiewają piosenki i tańczą. Dzieci bawią się w gry i zabawy związane z martemicami.
Oto kilka kluczowych informacji o bułgarskiej tradycji ЧЕСТИТА БАБА МАРТА!:
- Data: 1 marca
- Symbol: Martenica (biało-czerwony talizman)
- Znaczenie: Święto przywitania wiosny i zdrowia
- Tradycje: Wręczanie martemic, festyny, zabawy, piosenki i tańce
- Legenda: Baba Marta – starsza pani kontrolująca pogodę
MarteNICI:
- W tym dniu ludzie obdarowują się marteNICIami – małymi, ręcznie wykonanymi ozdobami z białej i czerwonej nici.
- Kolory symbolizują:
- Biel: czystość, zdrowie i szczęście.
- Czerwień: siłę życiową, odwagę i płodność.
- MarteNICI nosi się na nadgarstku lub przypina do ubrania, a zdejmuje się po upływie kilku dni lub tygodni, gdy zakwitną pierwsze drzewa owocowe.
Baba Marta:
- Nazwa święta wywodzi się od Baby Marty – postaci z bułgarskiego folkloru, utożsamianej z Marzanną – słowiańską boginią zimy i śmierci.
- Według legendy, Baba Marta jest kapryśną staruszką, która może sprowadzić mroźną pogodę, nawet na początku wiosny.
- Noszenie marteNICI ma na celu udobruchanie Baby Marty i zapewnienie sobie jej przychylności.
Inne zwyczaje:
- W niektórych regionach Bułgarii 1 marca obchodzi się również Dzień Wiosny.
- Organizowane są festyny, zabawy i tańce ludowe.
- Przygotowuje się specjalne potrawy, takie jak banica (ciasto filo z serem) i melba (deser z owoców i bitej śmietany).
Znaczenie:
- Tradycja ЧЕСТИТА БАБА МАРТА! jest ważnym elementem bułgarskiej kultury i tożsamości narodowej.
- Symbolizuje nadzieję na odrodzenie i nowy początek po zimie.
- Jest to czas radości, zabawy i świętowania nadejścia wiosny.
Tradycja ta wiąże się z kilkoma zwyczajami:
- Noszenie marteńic: Tego dnia obdarowuje się bliskich i znajomych marteńicami – małymi ozdobami z biało-czerwonej włóczki. Kolory symbolizują zdrowie (biały) i szczęście (czerwony). Marteńice nosi się na nadgarstku lub ubraniu do momentu, gdy zobaczy się bociana lub zakwitną pierwsze drzewa.
- Wróżenie z pąków kwiatów: Dziewczęta wkładają pąki kwiatów do miski z wodą. Kwiat, który zakwitnie pierwszy, symbolizuje cechy przyszłego męża.
- Przygotowywanie potraw z biało-czerwonych składników: Popularne są dania z buraków, jajek, mleka i jogurtu.
- Zabawy i tańce: W niektórych regionach Bułgarii organizowane są festyny i zabawy z tańcami i muzyką ludową.
Dzień Babci Marty to radosne święto celebrujące nadejście wiosny i odrodzenie życia. Jest to czas na spotkanie z bliskimi, życzenie im zdrowia i szczęścia oraz cieszenie się z piękna przyrody.
Oto kilka dodatkowych informacji:
- Legenda o Babie Marcie: Według legendy Baba Marta to kapryśna staruszka, która kontroluje pogodę. W marcu jest ona jeszcze zła i zmienna, dlatego nosi ubrania w dwóch kolorach – białym i czerwonym. Biały symbolizuje śnieg i zimę, a czerwony – ogień i wiosnę.
- Symbolika kolorów: Biały i czerwony to dwa najważniejsze kolory w bułgarskiej kulturze. Biały symbolizuje czystość, niewinność i zdrowie, a czerwony – miłość, szczęście i życie.
- Marteńice: Wykonuje się je z biało-czerwonej włóczki, często w formie warkoczyka, bransoletki lub laleczki. Mogą być również ozdobione koralikami, guzikami lub innymi elementami.
Wasza Wróżka Małgorzata
